Τσαγκαράδα Παντός καιρού δημοσίευση στην Καθημερινή
ΚΕΙΜΕΝΟ: ΑΝΤΩΝΗΣ ΙΟΡΔΑΝΟΓΛΟΥ(απο την “ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ”)
![]() ![]() |
Θάλασσα θες; Εχει. Ορεινές διαδρομές; Παραδεισένιες. Ωραία χωριά; Είκοσι τέσσερα. Παραδοσιακή κουζίνα θες; Πεντανόστιμη. Και μονοπάτια διάσημα και πανέμορφα, και ξενώνες με χρώμα και άποψη. Το Πήλιο δύσκολα θα αφήσει παραπονεμένο ταξιδιώτη. Γι’ αυτό το αγαπούν όλοι. Η Τσαγκαράδα και η γειτονιά της είναι από τα πιο χαρακτηριστικά κομμάτια της πηλιορείτικης πολυμορφίας. Εχει εξαιρετικές παραλίες, γραφικότατους όρμους, καλοδιατηρημένα καλντερίμια, σπουδαία αρχιτεκτονική και μαγευτικά δάση. Αχ, αυτά τα δάση της …; Οταν ο καλός Θεός έφτιαχνε το Πήλιο είχε φαίνεται μεγάλο περίσσευμα και σκόρπισε χωρίς φειδώ καστανιές και οξιές και βελανιδιές και φλαμουριές στην ανατολική πλευρά του βουνού. Και όταν ήρθαν εδώ οι άνθρωποι τον 16ο αιώνα, ανηφορίζοντας από τις ακτές της Φακίστρας και της Καραβοστασιάς για να φτιάξουν την Τσαγκαράδα, έχτισαν εκκλησίες για να δοξάζουν το όνομα του Θεού, αλλά, μεταξύ μας, μάλλον τους βγήκε η πίστη να κάνουν κατοικήσιμο το άγριο δάσος.
Η Τσαγκαράδα είναι το πιο αραιοκατοικημένο χωριό του Πηλίου. Είναι τέσσερις γειτονιές: οι Ταξιάρχες, η Αγία Κυριακή, ο Αγιος Στέφανος και η -ανέκαθεν κεντρικότερη- Αγία Παρασκευή. Μια ερμηνεία για το σκόρπισμα λέει ότι οι Τσαγκαραδιώτες επιχειρηματίες γυρίζοντας από την Αίγυπτο -όπου δραστηριοποιήθηκαν επιτυχώς στο εμπόριο καπνού και βαμβακιού από τον 19ο αιώνα- αγόραζαν μεγάλες ιδιοκτησίες και έχτιζαν τα αρχοντικά τους. Αργότερα, ολόγυρα δημιουργούνταν μικρότερα σπίτια και μετά ολόκληρες γειτονιές. Ετσι είναι και σήμερα. Εκεί που πας και βλέπεις μόνο καστανιές, τσουπ ξεφυτρώνει μια κρυμμένη γειτονιά. Τα περισσότερα είναι θαυμάσια σπίτια και συνδυάζουν νεοκλασικά στοιχεία με ανατολίτικα, αφού οι Αιγυπτιώτες κτήτορές τους αγαπούσαν τον εκλεκτικιστικό ρυθμό της εποχής.
Η χαρά του πεζοπόρου
![]() ![]() |
Ο φίλος Δημήτρης μας είχε φάει τα αυτιά για τα όμορφα μονοπάτια της περιοχής. Ακολουθήσαμε το πιο διάσημο, από την Αγία Παρασκευή ώς την Νταμούχαρη. Υπέροχη και εύκολη διαδρομή (ευτυχώς μας μάζεψε ένα αυτοκίνητο και δεν κάναμε τη φρικτή ανηφόρα!) ώς τον γραφικότατο όρμο με τις πέτρινες φολιδωτές στέγες που ξεπηδούν μέσα από τον ελαιώνα.
Η Νταμούχαρη είναι το μοναδικό φυσικό και ασφαλές λιμάνι της ανατολικής ακτής του Πηλίου. Από εδώ γινόταν το εμπόριο των γύρω χωριών τα παλιά χρόνια. Και άλλες όμορφες παραλίες όμως έχει η περιοχή: τον κοσμοπολίτικο Αη Γιάννη, τη Φακίστρα, του Παπά Νερό, τον Μυλοπόταμο κι ένα σωρό ακόμη νόστιμους ορμίσκους.
Το χωριό Μούρεσι είναι και αυτό κάπως σκόρπιο, χαμένο μέσα στην πυκνή βλάστηση. Ο Κισσός όμως είναι το πιο συμπαγές χωριό της γειτονιάς. Και τι όμορφη πλατεία, ε; Γαργαλιστικές μυρωδιές από τα ταβερνεία μάς καλούν – ας δούμε πρώτα όμως την Αγία Μαρίνα, την πιο εντυπωσιακή εκκλησία της περιοχής. Οι τοιχογραφίες είναι του Κωνσταντίνου Παγώνη από τους Χιονάδες Ηπείρου. Σε έναν από τους ξύλινους τρούλους (είναι σκαλισμένοι εσωτερικά, αφού οι Τούρκοι τότε απαγόρευαν τρούλους στην περιοχή) υπάρχει ζωγραφισμένος ο Θεός! Το τέμπλο, από ξύλο φλαμουριάς, είναι ντυμένο με καθαρό χρυσό. Ντόπιο χρυσό, απ’ τον οποίο πήρε το όνομά του το χωριό. Χρυσός = Κ’σός, Κισσός. Τα μεταλλεία λειτουργούσαν ώς το 1890, όταν οι εργάτες ανατίναξαν τις στοές γιατί έμειναν απλήρωτοι.
Χορτάσαμε βόλτες στην Τσαγκαράδα και τη γειτονιά της. Οι πιο δραστήριοι της παρέας ανέβηκαν στα Χάνια για να κάνουν σνόουμπορντ (είχε ακόμη κάμποσο χιόνι), κάποιοι πιο θαρραλέοι πλατσούριζαν στο νερό και μάζευαν κοχύλια, όσο ο Σταύρος βουτούσε για ψαροτούφεκο νότια από τον Μυλοπόταμο. Δύο φίλες έψαχναν άλογα για να πάνε βόλτα σε παλιό πηλιορείτικο καλντερίμι. Το βράδυ, όλοι μαζί πίναμε κόκκινο κρασί, βλέπαμε φωτογραφίες και αφήναμε για λίγο τα σπετζοφάγια και τις πίτες για να δοκιμάσουμε ψαρονέφρι με σύκο και παγωτό κανταΐφι. Μόνο ένα μας στενοχώρησε: πώς να τα προλάβεις όλα στην Τσαγκαράδα σε ένα τετραήμερο;
Μη χάσετε …;
![]() ![]() |
” Αγία Μαρίνα Κισσού: Αν δείτε μια εκκλησία στο Πήλιο πρέπει να είναι αυτή! Εξαιρετικές τοιχογραφίες και ένα από τα ομορφότερα τέμπλα που έχει απάνω του από τον Νώε και τα ζώα της κιβωτού ώς την γοργόνα Τηθύ με τις δύο ουρές. Ναός του 1650.
” Νταμούχαρη on foot: Από τους γραφικότερους όρμους του Αιγαίου και η εικόνα του ψηλά από το καλντερίμι, μοναδική! Δυστυχώς, το χειμώνα όλα είναι νεκρά (να έρθετε καλοκαίρι και για το ξενοδοχείο Cleopatra’s Miramare: όλα τα λεφτά!).
ΤΙ ΝΑ ΨΩΝΙΣΕΤΕ
Στην Τσαγκαράδα, στη γειτονιά των Ταξιαρχών, θα βρείτε το εξαιρετικό εργαστήρι τέχνης Εροτέρρα, με μοναδικά κεραμικά της Λίτσας Μαρίνου και γλυπτά και ζωγραφική του συγγραφέα Δημήτρη Μανίνη. Λίγο πιο κάτω, στην Ισκα, ο Νικόλας Μέλης δημιουργεί με υλικά από το βουνό πολλά νόστιμα αντικείμενα. Γλυκά, μαρμελάδες, βότανα και τα σχετικά θα πάρετε από το μαγαζάκι της Ομάδας Γυναικών Αγροτικού Συνεταιρισμού Ανηλίου και για λουλούδια θα πάτε στον Απόστολο Παπουτσή (πάνω στον κεντρικό δρόμο, έξω από το Μούρεσι).
Ξενοδοχεία, Αρχοντικά, ενοικιαζόμενα δωμάτια Πηλίο
ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΤΥΠΟΥ, ΠΗΛΙΟ